Teff-ontbijt met slechts 40% teffvlokken: Tip van jouw advocaat

KENNISPARTNER - COLUMN - Teffvlokken zijn heerlijk in de muesli of als topping bij je yoghurt. Het is een oergraan uit Ethiopië en glutenvrij. De Zonnatura Teff-verpakking noemt op meerdere plekken teff en laat ook een hoopje teffvlokken zien. De ingrediëntenlijst vermeldt keurig dat het een meergranenontbijt met teff is en dat het product voor uit 40% uit teffvlokken bestaat, aangevuld met maisgries, boekweitmeel en rijst.

Toch vindt de voorzitter van de Reclame Code Commissie de verpakking misleidend. Waarom? Omdat de verpakking een verkeerde indruk wekt over de samenstelling van het product. Hoe moet het dan wel? Vermoedelijk had een extra uitleg op de achterzijde al geholpen.

De klacht betrof de verpakking van het product Zonnatura Teff Flocons de Teff. Op de voorzijde van de verpakking staat een serveersuggestie: een kom met daarin pap en stukjes aardbei. Daaronder liggen korrels in diverse kleuren, met daarachter graan. Op deze voorzijde staat ‘Teff Flocons de Teff’. Op de achterkant van de verpakking wordt alleen het ingrediënt teff uitgelicht. Op de zijkant staat de ingrediëntenlijst, waaruit blijkt dat het meergranenproduct voor (slechts) 40% uit teffvlokken bestaat; de rest bestaat uit maïsgries, boekweitmeel en rijst.

Voor een consument was dit reden om een klacht in te dienen bij de Reclame Code Commissie. Klager vindt dat de verpakking de indruk wekt dat het product voor 100% uit teff bestaat, terwijl dit in feite maar 40% is. Volgens klager zou ook op de voor- en achterkant van de verpakking vermeld moeten worden dat het om een meergranenontbijt gaat.

Zonnatura voert als verweer aan dat teff vrij bitter smaakt en dat de andere granen het juist tot een goede combinatie maken. Alle ingrediënten zijn te zien op de voorkant van de verpakking, dus is het duidelijk meergranen. En de ingrediëntenlijst is klip en klaar: 40% teff. Helpt dat verweer?

Ingrediëntenlijst is niet zaligmakend

Het uitgangspunt bij levensmiddelen is dat de gemiddelde consument de lijst van ingrediënten leest. Toch kan een product bij een juiste ingrediëntenlijst nog steeds misleidend zijn als de rest van de verpakking een verkeerde indruk wekt. Dit blijkt uit het beroemde Teekanne-arrest van het Hof van Justitie.

De voorzitter van de Reclame Code Commissie is aan zet en wijst de klacht toe. De reden? De gemiddelde consument zal, door de aanduiding ‘Teff Flocons de Teff’ op de voorzijde van de verpakking, denken dat het product geheel uit teff(vlokken) bestaat. De achterkant, met een toelichtende tekst over uitsluitend teff, versterkt deze indruk. Op de voorzijde zijn weliswaar alle ingrediënten afgebeeld in de vorm van een hoopje korrels in verschillende kleuren, maar dit neemt de misleiding onvoldoende weg. Het helpt daarom ook niet genoeg dat de ingrediëntenlijst wel keurig de 40% teff vermeldt.

Tip van jouw advocaat

Een correcte ingrediëntenlijst op de verpakking van een product corrigeert niet de misleidende indruk van een verpakking als geheel. Een consument mag niet op het verkeerde been gezet worden over de samenstelling van een product. Bij het ontwerp van een verpakking is het belangrijk om dat in het achterhoofd te houden.

Zonnatura heeft gezegd dat zij het woord ‘meergranenontbijt’ zal toevoegen op de voorkant van de verpakking. Dat is inderdaad een goede oplossing.
De zaak was misschien ook al anders afgelopen als op de achterzijde niet alleen iets over teff zou zijn gezegd, maar ook over de andere granen.

Wat leert het ons? Een verpakking moet als geheel een eerlijk en duidelijk beeld geven van het product. Soms kan één extra woord het verschil maken.  

Auteurs: Ebba Hoogenraad en Myrna Teeuw, advocaten food law en reclamerecht bij Hoogenraad & Haak, kennispartner van VMT

Deze tekst is eerder als column op VMT gepubliceerd.